Bắc Kinh đang chơi một
“canh bạc nguy hiểm” khi “bỗng dưng” quốc tế hóa tranh chấp với Việt Nam ở quần
đảo Hoàng Sa qua vụ giàn khoan 981.
 |
|
Giàn khoan Hải Dương 981 của TQ
đặt trái phép trong vùng biển VN
|
Việc Phó Đại sứ Trung
Quốc tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) Vương Dân bất ngờ đệ trình một hồ sơ gọi là thông
báo lập trường của Bắc Kinh về vụ giàn khoan 981 lên Tổng thư ký LHQ Ban
Ki-moon, cũng như yêu cầu ông Ban gửi tới 193 thành viên Đại hội đồng có vẻ khá
bất thường và khó hiểu với dư luận. Bởi từ trước đến nay, Trung Quốc luôn né
tránh các cơ quan quốc tế trong tranh chấp với nước khác. Trung Quốc đã nhiều
lần và liên tục chỉ trích các nỗ lực mà Bắc Kinh gọi là “quốc tế hóa” vấn đề
tranh chấp Biển Đông của các nước láng giềng Đông Nam Á, hay bất cứ một bên thứ
3 nào – như Mỹ.
Gần đây nhất, Bắc Kinh
tỏ thái độ bực bội, hằn học rõ ràng khi bị Mỹ, Nhật tố “gây bất ổn tại khu vực”
trong diễn đàn đối thoại an ninh Shangri-la, khi hành động hung hăng, ngang
ngược hòng củng cố tuyên bố chủ quyền đơn phương, phi lý và phi pháp của mình ở
Biển Đông. Ngoài ra, Trung Quốc cũng từ chối lời yêu cầu của Tòa án trọng tài
thường trực (PCA) về việc Bắc Kinh phải trả lời hồ sơ mà Philippines đệ trình
về tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông.
Thay vào đó, Trung Quốc
chủ trương rằng, các bên có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông giải quyết tranh
chấp thông qua đàm phán song phương, trực tiếp, hòng dùng ảnh hưởng nước lớn để
gây sức ép với các nước láng giềng.
Nếu không hiểu rõ vấn
đề, người ta có thể hiểu lý do Trung Quốc dám “quốc tế hóa” vụ hạ đặt trái phép
giàn khoan 981 trong vùng biển Việt Nam là vì Trung Quốc cảm thấy bất mãn với
việc Việt Nam quyết tâm ngăn chặn hành vi sai trái đó và đã được cộng đồng quốc
tế ủng hộ, hoan nghênh, trong khi Bắc Kinh thì hội nghị nào, diễn đàn nào có
bàn tới các tranh chấp Biển Đông cũng bị “lôi ra” chỉ trích, thể hiện sự quan
ngại. Và Bắc Kinh cho rằng, Liên Hiệp Quốc là địa điểm đúng để giải quyết vấn
đề này.
Trong thực tế, theo tờ
The Diplomat (Nhật), quyết định nêu vấn đề của Trung Quốc tại LHQ có thể phản
ánh mối quan tâm ngày càng tăng của Bắc Kinh về việc các nước láng giềng sử
dụng luật pháp quốc tế để đối chọi với ưu thế quân sự của cường quốc này. Bởi,
ngoài trường hợp của Philippines đã đề cập ở trên, Việt Nam cũng đã tuyên bố
không loại trừ việc sử dụng cơ chế trọng tài quốc tế để giải quyết vụ Bắc Kinh
kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt
Nam. Các nhà quan sát cho rằng, nếu Việt Nam kiện Trung Quốc, quyết định đó có
phần chắc sẽ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của nhiều nước, kể cả Mỹ, Nhật Bản
và Australia.
Qua việc chủ động nâng
cao vấn đề Biển Đông tại một tổ chức quốc tế và trình bày yêu sách chủ quyền
của mình, Trung Quốc có thể đang tìm cách ngăn cản Việt Nam thực hiện tuyên bố
đe dọa giải quyết vụ việc dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế. Bắc Kinh đang hy
vọng là mối rủi ro thua kiện sẽ khiến Việt Nam từ bỏ ý định đưa vấn đề này ra
trước tòa án trọng tài quốc tế, và như thế, các nước khác có yêu sách chủ quyền
ở Biển Đông cũng sẽ cảm thấy ngần ngại trong việc sử dụng luật pháp quốc tế để
chống lại Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo nhà bình
luận Zachary Keck của The Diplomat, chiến lược mới của Trung Quốc là một canh
bạc nguy hiểm vì Trung Quốc đang quốc tế hóa vụ tranh chấp và nâng cao vị trí
của luật pháp quốc tế như một cơ sở cho các yêu sách chủ quyền và giải quyết
tranh chấp. Bởi, “đường lưỡi bò” mà Bắc Kinh dùng để đòi chủ quyền hầu như toàn
bộ Biển Đông hoàn toàn trái ngược với luật pháp quốc tế, ông Keck khẳng định.
Do đó, Trung Quốc sẽ gặp
phải mối rủi ro là tạo ra một tiền lệ mà họ không muốn phải tôn trọng trong
nhiều trường hợp tương tự.
Trong khi đó, nhà ngoại
giao hàng đầu của Mỹ về Đông Á – Trợ lý Ngoại trưởng Daniel Russel đã nhắc lại
lập trường của Washington là không nghiêng về bên nào trong vụ tranh chấp, tuy
ông có chỉ trích cách hành xử hung hăng của Trung Quốc để củng cố yêu sách của
mình.
Phát biểu tại cuộc họp
báo ở Myanamar hôm 11/6, ông Russel hối thúc Trung Quốc và Việt Nam rút toàn bộ
tàu bè ra khỏi khu vực đang có đối đầu và yêu cầu Bắc Kinh dời giàn khoan đi
nơi khác.
Vị trợ lý ngoại trưởng
Mỹ cũng khuyến khích Trung Quốc tham gia vụ kiện với Philippines tại Tòa án
trọng tài quốc tế được thành lập theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. Ông
nói rằng, đó là một cơ hội “để loại bỏ sự mơ hồ liên quan tới những yêu sách
của Trung Quốc, những yêu sách đã góp phần làm gia tăng căng thẳng và bất trắc
trong khu vực".
Chủ quyền biển đảo (tổng hợp)
Theo: Năng lượng mới
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét